کار در معدن به دلیل شرایط سخت و خطرات زیاد آن یکی از پرخطرترین مشاغل محسوب میشود. خطراتی مانند ریزش معدن، انفجار، مسمومیت و آسیبهای فیزیکی از جمله چالشهای اصلی این شغل هستند. از همین رو، استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب علاوه بر اینکه برای حفظ جان و سلامتی کارگران معدن ضروری است، از وقوع حوادثی مانند برخورد با اجسام سنگین، سوختگی، برقگرفتگی و آسیبهای ناشی از مواد شیمیایی جلوگیری میکند.
تجهیزات ایمنی کار در معدن
قبل از اینکه انواع تجهیزات ایمنی کار در معدن را معرفی کنیم، بهتر است که افراد نحوه استفاده صحیح و به موقع از این تجهیزات را آموزش ببینند تا با خطرات احتمالی در معدن و کاربرد هر کدام آشنا شوند.
کفش ایمنی
در محیطی مثل معدن که احتمال سقوط سنگها و سایر اجسام سنگین وجود دارد، کفش ایمنی با رویه و زیره مقاوم از آسیبرساندن به پاها جلوگیری میکند. همچنین چون در سطوح ناهموار و لغزنده معادن احتمال سرخوردن و زمین خوردن وجود دارد، زیره این کفشها به گونهای طراحی شدهاند که تعادل افراد را حفظ کنند و به پاها آسیبی وارد نشود.
از جمله ویژگیهای یک کفش ایمنی مناسب برای کار معدن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- رویه مقاوم: رویه کفش باید از جنس چرم طبیعی یا مصنوعی با کیفیت بالا و مقاوم در برابر سایش و پارگی باشد.
- زیره با کیفیت: ترجیحا بهتر است که زیره کفش از جنس پلیاورتان یا لاستیک طبیعی باشد تا کفش در برابر لغزش، روغن و مواد شیمیایی مقاومت داشته باشد.
- پنجه فولادی: اکثر کفشهای ایمنی دارای پنجه فولادی هستند که از انگشتان پا در برابر ضربه محافظت میکند.
- کفی داخلی راحت: کفی داخلی کفش اگر نرم باشد، باعث ایجاد تاول و دردپا نمیشود.
ماسک ایمنی
ماسکهای ایمنی یکی از تجهیزات حیاتی برای کار در معدن است که از سیستم تنفسی کارگران محافظت میکند. در حین عملیات حفاری یا انفجار مقدار زیادی گرد و غبار همراه با گازهای سمی در هوا پراکنده میشوند که در طولانی مدت میتوانند باعث ایجاد بیماریهای ریوی و تنفسی، خفگی، مسمومیت و حتی مرگ شود. بنابراین، استفاده از این ماسکها نقش بسزایی در حفظ سلامت و ایمنی کارگران دارد.
انواع ماسکهای ایمنی مورد استفاده در معادن عبارتند از:
- ماسکهای فیلتردار: این ماسکها فیلترهایی دارند که ذرات معلق در هوا را جذب نمیکنند. براساس نوع فیلتر، این ماسکها به انواع N95، N99 و P100 تقسیم میشوند.
- ماسکهای تمام صورت: این نوع ماسکها علاوه بر پوشاندن دهان و بینی از چشمها نیز محافظت میکنند و برای محیطهایی مثل معادن که آلودگیهای شدید و گازهای سمی زیادی وجود دارد، مناسب هستند.
- ماسکهای هوای فشرده: این نوع از ماسکهای ایمنی برای معادن که با کمبود اکسیژن روبهرو هستند، بسیار کاربرد دارد.
کلاه ایمنی؛ سپر حفاظتی سر و گردن
یکی از تجهیزات ایمنی کار در معدن کلاههای ایمنی هستند که با پوشش کامل سر و ایجاد یک لایه محافظتی از برخورد اجسام سنگین به سر، سقوط سنگها و هر گونه آسیبهای مغزی محافظت میکند. جنس کلاههای ایمنی از موادی مانند پلیاتیلن یا ABS ساخته شده است که میتواند انرژی ناشی از ضربه را جذب کرده و از وارد شدن فشار بر روی سر و آسیب به جمجمه جلوگیری کند.
مقاومت بالا در برابر ضربه، وزن سبک و تهویه مناسب برای عدم تعریق بیش از حد سر از جمله ویژگیهای یک کلاه ایمنی مناسب برای معدن هستند.
دستکش ایمنی
دستکشهای ایمنی از مهمترین تجهیزات حفاظت فردی در معادن هستند که از تماس مستقیم پوست با مواد شیمیایی و بروز حساسیتها و بیماریهای پوستی جلوگیری میکنند.
انواع دستکشهای ایمنی در معادن به شرح زیر است:
- دستکشهای چرمی: برای محافظت پوست دست در برابر سایش و برش
- دستکشهای لاستیکی و نیتریل: کارگران در معدن با مواد شیمیایی قوی سروکار دارند که بهتر است از دستکشهای نیتریل یا لاستیکی استفاده کنند. دستکشهای لاستیکی نسبت به دستکشهای نیتریل راحتتر هستند.
- دستکشهای Kevlar: این مدل دستکشها مقاومت خوبی در برابر حرارت دارند و از دستها در برابر سوختگی محافظت میکنند.
عینک ایمنی
در معادن چون خطر ورود گرد و غبار و ذرات به چشمها بسیار بالاست، عینکهای ایمنی با طراحی و فیلترهای مناسب از چشمها در برابر این آسیبها محافظت میکنند. به علاوه، در معادن اشعههای مضر و مواد شیمیایی وجود دارند و به همین دلیل احتمال ایجاد التهاب و عفونت در چشمها بیشتر است. عینک ضدشیمیایی، عینک ضداشعه و عینک ضدضربه از انواع عینک ایمنی مناسب برای معادن هستند.
لباس کار ایمنی
لباس کار باید از جنس پارچههایی مثل کتان، الیاف یا پلیاستر استفاده شود تا در برابر سایش و پارگی مقاومت داشته باشد. جالب است بدانید که بعضی از لباسهای کار با الیاف خاصی مانند نئوپرن طراحی شدهاند تا در برابر حرارت و آتش ضد حریق باشند. همچنین این لباسها باید بتوانند عرق بدن را به خوبی از خود عبور دهند و از تعریق بیش از حد جلوگیری کنند.
لباسهای کار مخصوص معدن نوارهای شبرنگی دارند که در تاریکی یا محیطهای کم نور قابل تشخیص هستند.
کمربند ایمنی
مهمترین دلیل استفاده از کمربند ایمنی در معدن، جلوگیری از سقوط افراد از ارتفاع است. اگر سقوط اتفاق بیفتد، کمربند ایمنی میتواند شدت آسیبها را به طور قابل توجهی کمتر کرده و از آسیبدیدن اندامهای داخلی و شکستگی استخوانها در افراد جلوگیری کند. استفاده از کمربند ایمنی به کارگران احساس امنیت بیشتری میدهد.
نکات ایمنی کار در معدن
همه این تجهیزات حتماً باید براساس استانداردهای ایمنی از مواد باکیفیت و مقاومی ساخته شده باشند. توجه داشته باشید که قیمت تجهیزات ایمنی کار در معدن بسته به کیفیت و برند متفاوت است. بهتر است که در زمان خرید، تجهیزات را با توجه به کیفیت و نیازهای واقعی انتخاب کنید؛ نه فقط براساس قیمت آنها.
یکی دیگر از استاندارهای ایمنی کار در معدن این است که قبل از شروع هر شیفت کاری کارگران تمام خطرات احتمالی در محیط کار را شناسایی و ارزیابی میکنند.
این نکات ایمنی برای حفظ سلامت و جان کارگران، کاهش حوادث و افزایش بهرهوری تاثیرگذار هستند.
