آشنایی با ابزارهای متحرک ارتودنسی

ارتودنسی با استفاده از ابزارهای ثابت یکی از متداول ترین گزینه های شناخته شده برای همراستا کردن دندان ها است. هنگامی که صحبت از مسائل مربوط به همراستایی دندان ها به میان می آید، بریس ها تنها ابزاری نیستند که می توانند شما را به این هدف برسانند. سایر ابزارهای ساده می توانند به صاف کردن دندان ها کمک کنند، اما اغلب به مراقبت بیشتری نیاز دارند. آنها به عنوان ابزارهای متحرک دندانپزشکی یا ابزارهای ارتودنسی متحرک شناخته می شوند. ابزارهای متحرک ارتودنسی با سرعت زیادی وارد این بخش شده اند و از آن زمان به گزینه ای ارجح برای بیمارانی تبدیل شده اند که به دنبال یک گزینه درمانی محافظه کارانه تر و عملی تر هستند.

ابزارهای متحرک ارتودنسی

قبل از شروع، مهم است که بدانیم ابزار متحرک ارتودنسی چیست. وقتی در مورد ارتودنسی متحرک صحبت می کنیم، به الاینرها یا سایر ابزارهایی اشاره می کنیم که قابل جابجایی هستند و مانند بریس ها روی دندان ها ثابت نمی شوند. بنابراین واقعاً چیزی به نام «بریس متحرک» وجود ندارد، نام صحیح ابزارهای ارتودنسی متحرک است. بنابراین، بیماران در صورت نیاز، مانند هنگام غذا خوردن و مسواک زدن، می توانند این الاینرها را از دهان خارج کنند. این سیستم آزادی بیشتر، راحتی بیشتر و بهداشت بهتر را ارائه می دهد.

ابزارهای متحرک ارتودنسی معمولاً در لابراتوارهای معتبر ارتودنسی ساخته می شوند. از این رو، در کلینیک های دندانپزشکی نمی توان به راحتی به آنها دسترسی داشت. هر ابزاری با دقت طراحی شده است تا با دندان های بیمار مطابقت داشته باشد. این ابزارهای متحرک ارتودنسی در اشکال مختلف موجود هستند و می توانند به حل مشکلات مختلف تراز دندان ها کمک کنند. علاوه بر این، می توان از آنها به عنوان یک راه حل برای برطرف کردن مشکلاتی مانند خروپف استفاده کرد و این امکان را برای شما فراهم می کنند که با استفاده از آنها، خواب خوبی داشته باشید.

موفقیت متحرک ابزارهای ارتودنسی عمدتاً با ماندگاری ابزار تعیین می شود. ماندگاری ابزارهای متحرک ارتودنسی داخل دهان با اضافه کردن اجزاء سیمی خاصی که تحت عنوان چفت شناخته می شوند بهبود می یابد که درگیر برش های زیرین دندان ها می شوند. چفت ها عناصر نگهدارنده تجهیزات متحرک ارتودنسی هستند. چندین طرح چفت وجود دارند که برای شرایط درمانی خاص توصیه می شوند.

ابزارهای متحرک باید همیشه استفاده شوند؛ آنها باید فقط برای ورزش و تمیز کردن از دهان بیرون آورده شوند. در ابتدا پس از نصب ابزارهای قابل جدا شدن ممکن است احساس ناراحتی کنید زیرا مقداری از فضای داخل دهان شما توسط یک صفحه پلاستیکی اشغال شده است، اما نگران نباشید، به سرعت به آن عادت خواهید کرد.

انواع ابزار متحرک ارتودنسی

هدف ابزارهای متحرک ارتودنسی اصلاح موقعیت های مال اکلوژن جزئی است. علت این است که مقدار نیروی وارد شده توسط ابزارهای ارتودنسی نسبتاً سبک و مانند بریس های ثابت متغیر است. بنابراین، متخصص ارتودنسی با دقت برنامه ریزی می کند و آماده سازی های لازم را برای ابزارهای متحرک ارتودنسی در موارد انتخابی انجام می دهد، زیرا با تعدادی محدودیت همراه هستند که باید قبل از تهیه ابزارهای متحرک در نظر گرفته شوند.

ارتودنتیست ها می توانند ابزارهای متحرک را در سه سناریو مختلف شامل قبل از درمان، میانه درمان و پس از درمان ارائه دهند. هدف، حفظ تغییرات بدست آمده از طریق درمان ثابت است. با این حال، آنها فقط در شرایط خفیف، از جمله چرخش های جزئی یک دندان قابل استفاده هستند، که در آن از اثر انگشت استفاده می شود.

در زیر انواع مختلف ابزارهای ارتودنسی متحرک به همراه عملکردهای آنها آورده شده اند:

ریتینر یا نگهدارنده

ریتینرها یا ابزارهای ثابت یا قابل جابجایی ارتودنسی هستند. در هر صورت، وظیفه اصلی آنها این است که پس از برداشتن بریس ها، دندان ها را در یک راستا نگه دارند. ارتودنتیست در مورد مدت زمان استفاده از آنها و نحوه مراقبت از آنها به شما آموزش می دهد. شما هر زمان که می خواهید غذا بخورید یا مسواک بزنید می توانید آنها را از دهان خارج کنید. با این حال، همیشه به خاطر داشته باشید که نگهدارنده ها را نیز تمیز کنید یا بشویید. در نهایت، اطمینان حاصل کنید که طبق دستورالعمل از آنها استفاده می کنید زیرا برای جلوگیری از پسرفت ضروری هستند.

وسیع کننده های کام یا پالاتال اکسپندر

وسیع کننده های کام ابزارهایی هستند که با وارد کردن فشار ملایم به دندان های مولر فک بالا، برای وسیع کردن فک بالا استفاده می شوند. آنها معمولاً به صورت روزانه تنظیم می شوند و با هر تنظیم مجدداً فشار ملایمی را تجربه خواهید کرد. به طور معمول، به بیماران توصیه می شود قبل از رسیدن به نتیجه مطلوب، چند ماه از پالاتال اکسپندر استفاده کنند.

فضا نگهدارها

فضا نگهدارنده ها به حفظ فضا برای رشد دندان های دائمی کمک می کنند. اگر کودک شما یک دندان شیری را قبل از رویش دندان دائمی از دست بدهد، ممکن است به یکی از این فضا نگهدارها نیاز داشته باشد. همچنین، زمانی که دندان شیری زودتر از موعد از دست می رود، دندان های دائمی می توانند به جای آنکه در جای خود رشد کنند به سمت فضای خالی به جا مانده از دندان شیری زود از دست رفته حرکت می کنند.

هربست

اوربایت ناشی از کوچک بودن فک پایین و واقع شدن آن عقب تر از آنچه که باید باشد، یک مشکل ارتودنتیک معمول است. ابزار هربست به یک سیستم ارتودنسی اشاره دارد که رشد فک پایین را به منظور اصلاح مشکلات بایت تسهیل می کند. با نوارهای چسبانده شده روی دندان ها محکم می شود که معمولاً به تمیز کردن یا اصلاح نیاز ندارند. بسته به وخیم بودن وضعیت، برای اصلاحات ممکن است به قرار ملاقات ارتودنسی نیاز باشد. بیماران متوجه پیشرفت های سریع می شوند و از مزایای داشتن دندان های صاف و فک درست قرار گرفته، لذت می برند. گرچه دهان هنوز هم می تواند به راحتی باز و بسته شود، اما سیستم هربست از عقب رفتن فک پایین جلوگیری می کند.

هدگیر

هدگیر یکی از انواع ابزارهای متحرک ارتوپدی است که به اصلاح ناهماهنگی های رشد کمک می کند. گاهی اوقات برای رفع اوربایت شدید استفاده می شود. این کار با اعمال فشار به دندان ها و فک بالا انجام می شود که دندان ها را در جای خود نگه می دارد یا به جابجایی آنها به نواحی بهتر کمک می کند. مدت زمانی که هدگیر باید استفاده شود با توجه به جدی بودن مشکل تعیین می شود. ثبات، راه حل موفقیت برای ابزار هدگیر است.

محافظ های دهان

محافظ های دهانی ابزارهای دهانی هستند که معمولاً برای ورزشکاران استفاده می شوند. ورزشکاران به طور معمول آنها را برای محافظت از دندان های خود در برابر آسیب های احتمالی ناشی از ضربه های قوی قرار می دهند.

محافظ دندانی تانگ تراست

برخی از افراد عادت دارند که زبان خود را از پشت به دندان های خود فشار دهند، وضعیتی که تحت عنوان تانگ تراست شناخته می شود. فشار رو به جلوی زبان باعث حرکت دندان های جلو می شود. بنابراین باید از محافظ دندانی تانگ تراست استفاده کرد تا فشار زبان به دندان های جلو برخورد پیدا نکند.

مزایای کلی ابزار متحرک ارتودنسی

برخی از مزایای اولیه ابزارهای متحرک ارتودنسی عبارتند از:

• هر زمان که بخواهید آنها را بردارید به راحتی قابل برداشتن هستند.
• ابزارهای متحرک به هدایت رشد فک کمک می کنند، بخصوص در مورد تغییر شکل اسکلتی در طول دوره رشد.
• ابزارهای متحرک ارتودنسی را می توان به عنوان یک تمرین دهنده عضلات استفاده کرد.
• ابزارهای متحرک بسیار ایمن تر هستند زیرا نیروی اضافی یا افزایش یافته قابل اعمال نیست. این بدان معنا است که هیچ آسیبی نخواهد داشت و در عوض حرکات آهسته را تسهیل می کند؛ از این رو بازسازی استخوان را ارتقاء می دهد.
• در صورت آسیب به ابزار متحرک، لزوماً نیازی به مراجعه اورژانسی به دندانپزشک نیست. در عوض، برای جلوگیری از آسیب های اضافی و نیروی غیر ضروری می توانید آن را از دهان خارج کنید. (البته باید به خاطر داشته باشید که برخی ابزارهای متحرک در صورت آسیب دیدن باید در اسراع وقت جایگزین شوند.)
• حرکات کج کردن و منحرف کردن تاج دندان با ابزارهای متحرک نسبتاً آسان است.
• کمتر به چشم می آیند.
• استفاده از آنها ساده است و یک پزشک عمومی با آموزش مناسب ممکن است آنها را ارائه دهد.
• از آنجا که آنها در لابراتوار ساخته می شوند، زمانی که روی صندلی طی می کنید محدود خواهد بود.
• گران نیستند.

محدودیت های ابزارهای متحرک ارتودنسی

بهترین ابزار توسط متخصص ارتودنسی و بر اساس ناهنجاری دندان ها و فک ها انتخاب می شود. برخی از مال اکلوژن ها با ابزارهای جدا شونده درمان می شوند، در حالی که برخی دیگر به ابزارهای ثابت نیاز دارند.

ابزارهای متحرک ارتودنسی چندین محدودیت دارند. به این ترتیب، ارتودنتیست ها این روش را با احتیاط انجام می دهند تا از بروز برخی مشکلات مربوط به آن جلوگیری کنند. این معایب می تواند شامل موارد زیر باشند:

• اصلاح چرخش تکی دندان ها امکان پذیر است اما چرخش های زیاد امکان پذیر نیستند. هنگام اصلاح چرخش ها، لازم است ابتدا کمی فضا برای همراستا شدن دندان ها پس از چرخش ایجاد کنید.
• اصلاح مال اکلوژن های ساده، از جمله چرخاندن تاج دندان و چرخش، فقط امکان پذیر هستند.
• حرکت بدنه دندان به طور کامل مشکل است. برای دستیابی به حرکت بدنه، باید در نقطه خاصی نیروهای زیادی به دندان اعمال شود که با ابزارهای متحرک غیرممکن است. بنابراین حرکت بدنه دست نیافتنی است.
• تراز بهینه دندان غیرممکن است. این بدان معنا است که می توان دندان های هم راستا را تا زمانی که استحکام استخوان بدست می آید در جای خود نگه داشت. با این حال، تراز کامل دندان ها با استفاده از ابزارهای متحرک غیرممکن است.
• احتمالاً برای بیمارانی که به چندین حرکت دندان مانند کج کردن و چرخش نیاز دارند، دوره درمان افزایش می یابد. علت این است که تعداد اندکی از حرکات محدود را می توان در یک حرکت انجام داد.
• بیمار در مراحل اول مشکلات گفتاری را تجربه خواهد کرد. معمولاً مدتی طول می کشد تا با ابزار جدید در دهان عادت کند و به تمرین مداوم نیاز دارد. این شامل خواندن با صدای بلند برای تلفظ صحیح است.
• همکاری بیمار در استفاده از ابزار متحرک بسیار ضروری است. هنگامی که ابزار در حین عمل به خوبی تنظیم نشود، می تواند منجر به انحراف غیرقابل کنترل دندان شود که اکلوژن را بدتر می کند.
• جابجا کردن دندان های عقب به داخل شکاف هایی که بعد از کشیدن دندان باقی می مانند غیرممکن است. این به علت نیروهای کم اعمال شده توسط ابزارهای متحرک است.
• ابزارهای متحرک ارتودنسی برای موارد شدید مناسب نیستند زیرا به نیروی بالایی نیاز دارند که این ابزارها قادر به اعمال آن نیستند.

مرجع: وبسایت رسمی دکتر مهدی فهیمی، دکتر ارتودنسی تهران