ساروج
یکی از ابتکارات معماری باستانی در ایران زمین، ساروج نام دارد که برای ساخت سازه‌های مقاوم و قوی مانند پل‌ها، آب‌انبارها، سد‌ها، آبگیرها و پی‌سازه‌های بلند به کار می‌رفت. این ماده از نظر استحکام از سیمان قوی‌تر بوده و در گذشته به عنوان یکی از مصالح ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
علاوه بر کاربرد در ساخت و ساز، این به عنوان یک ماده سخت برای دفن گنجینه‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت تا از آنها به خوبی حفاظت شود. این ماده به دلیل سختی و نفوذ ناپذیری همواره مورد توجه باستان شناسان و گنج یابان قرار گرفته است.
انواع مختلف ساروج
این انواع مختلفی دارد، که از نظر استحکام، ساروج سیاه در رتبه اول قرار دارد و سپس انواع طلسی، سفید و خاکستری به ترتیب دنبال می‌شوند که بیشتر برای دفن گنجینه‌ها استفاده می‌شدند. جالب است بدانید که تا کنون ۶۰۲ نوع از آن شناخته شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، ما را در نشریه جهان شیمی فیزیک دنبال کنید.
ساروج ملاتی باستانی، عنوان قدیمی‌ترین ملات ایرانی را دارد. زمان دقیق تولید این ملات مشخص نیست، اما نمونه‌هایی با قدمت ۷۰۰ ساله در ایران کشف شده است. آخرین باری که این ماده در ایران به کار رفته، حدود هشتاد سال پیش و در اوایل دوره پهلوی بوده است، و از آن زمان دیگر مورد استفاده قرار نگرفته است.
ساروج ماده ای کمیاب
مهم بوده که هنوز هیچ سازه‌ای با استفاده ازاین در ایران کشف نشده است. با این حال، این ماده به عنوان پی در بسیاری از ساختمان‌ها به کار گرفته شده است. سی و سه پل اصفهان، معروفترین سازه است که پایه‌های آن از این ملات سخت ساخته شده است.
استفاده از مواد طبیعی محلی برای تولید ساروج رایج بوده است، ولی فرآیند تولید این ماده سخت شامل ترکیب خاک رس و آهک به نسبت ۶ و ۴ است. گل به دست آمده از این ترکیب به مدت دو روز ورز داده می‌شد.
سپس به این مخلوط، خاکستر کوره‌های حمام به همراه مقداری مواد الیافی لوئی (تخم و پرزهای نوعی نی) اضافه می‌شد و برای مخلوط شدن، از چوب‌هایی به قطر ۱۰ سانتیمتر استفاده می‌شد.
ترکیب معمولاً به دو روش سرد و گرم تولید می‌شد. در زمان تولید، به دلیل سختی فرآیند، ساروج به عنوان یکی از مصالح گران‌قیمت در نظر گرفته می‌شد و تولید آن به طور کامل در اختیار ثروتمندان بود.
تخریب ساروج با بلک پاور
با ورود بلک پاور به بازار، خطرات استفاده از مواد اتشباری مانند دینامیت، سی ۴، تی ان تی، باروت و سایر محصولات مشابه از بین می‌روند. این محصولات، مثل کتراک انفجار، به طور بی صدا و بدون خطر برای تخریب سنگ، ساروج، و بتن استفاده می‌شوند.
بلک پاور، تولید گروه فنی مهندسی کتراک شیمی ایرانیان، تنها ماده تخریبی و انفجاری بی صدا است. این محصول، اگرچه ماده انفجاری نیست، اما مانند مواد انفجاری، عمل تخریب را به صورت سریع و لحظه‌ای انجام می‌دهد. بلک پاور به عنوان یک جایگزین امن و کم صدا برای دینامیت بی صدا شناخته می‌شود.
در فضاهای باز و اطراف آن، بلک پاور به صورت بی صدا تا عمق ۷۰ متر مکعب قادر به تخریب ساروج و دیوارها ، کف محیط می‌باشد. این ماده تخریبی در بسته‌های ۶ کیلویی در دسترس قرار دارد و دهانه‌های با عمق ۲ متر و عرض ۳ متر، توانایی انفجار را دارا هستند.
ساروج و کتراک
استفاده از کتراک به عنوان یک روش غیر انفجاری برای از بین بردن ساروج امکان‌پذیر است. این ماده منبسط شونده، بدون صدا و به طور کاملاً ایمن عمل می‌کند.
برای تخریب با استفاده از کتراک، ابتدا کار را با سوراخ زدن شروع کنید و سپس کتراک را با آب ترکیب کنید و مخلوط را درون سوراخ‌ها بریزید.
شکستن ساروج
استفاده از مواد منبسط کننده یکی از راه‌های مؤثر برای تخریب سنگ و ساروج می‌باشد، و از میان این مواد، کتراک از محصولات اصلی شرکت ما است. در اینجا، فرآیند استفاده از کتراک به شرح زیر است:
ابتدا، کتراک با آب سرد مخلوط می‌شود. این مخلوط مشابه ملاتی است که با ریختن آن درون چال‌های سنگ و ساروج پس از زمان کوتاهی، منبسط شده و باعث شکسته شدن آنها می‌شود.
کتراک به عنوان یک ماده تخریبی بدون آلودگی صوتی و زیست محیطی عمل می‌کند و این فرآیند بسیار راحت و بدون نیاز به نیروی متخصص انجام می‌شود. همچنین، در هنگام فروش، شرکت ما کاتالوگ کتراک را به مشتریان ارائه می‌دهد تا در هنگام استفاده هیچ مشکلی پیش نیاید.
روش دیگر برای شکستن سنگ استفاده از حلال ساروج است که این محصول نیز تولید شده توسط ما می‌باشد. میزان حلالیت هیدروکربورها در آن به درجه حرارت آن بستگی دارد، و این حلالت می‌تواند با افزایش درجه حرارت افزایش یابد.
قابلیت انحلال ترکیبات اکسیژن، ازته، و سولفور در حلال ساروج کمتر از هیدروکربورهاست. این مواد تنها روی سطح اثر می‌گذارند و به عمق آن نفوذ نمی‌کنند.
همچنین، یک روش دیگر برای تخریب سنگ استفاده از مواد منفجره می‌باشد.
مواد تشکیل دهنده ساروج
مواد اولیه‌ای که برای تهیه ساروج به کار می‌روند شامل آهک شکفته، خاک رس، ماسه بادی، خاکستر حاصل از کودهای حیوانی یا گیاهی، الیاف، آب و در برخی موارد نادر، سفیده تخم مرغ و شیر می‌شوند.
در هر منطقه از ایران، روش تهیه آن متفاوت بوده و این تفاوت‌ها باعث شده تا مواد اولیه نیز در هر منطقه تفاوت‌های جزئی یا کلی داشته باشند.
نوع اول ساروج، ملات آهک آبی سنتی ایران است و به دو روش گرم و سرد تولید می‌شود.
در روش گرم، ابتدا کلوخه‌های سنگ آهک رس‌دار کوبیده و نرم می‌شوند، سپس خاک به‌دست‌آمده با کاه و پِهِن و آب مخلوط و بعد از خشک شدن، قطعه‌های خشک‌شده پخته می‌شوند.
در نهایت، قطعه‌های پخته آسیاب می‌شوند و این حاصل از این فرآیند رنگ لیمویی یا قهوه‌ای روشن دارد. این نوع به نام ساروج گرم شناخته می‌شود و در جنوب ایران، به‌خصوص در کنارهٔ شمالی خلیج فارس، استفاده می‌شده‌است. بندر خمیر معروفترین محل استفاده از این نوع است.
در روش سرد، این از مخلوط‌کردن آهک شکفته، خاکستر، ماسهٔ بادی، خاک رس، و لوئی یا مغز نی تهیه می‌شود. این ترکیبات با هم مخلوط و سپس به طور مختصری توضیح داده شده‌اند. این نوع به نام ساروج سرد معروف است و از این ملات کندگیر بهره میبرد.
روش های تشخیص ساروج
تشخیص ساروج امری چالشی است زیرا ترکیبات سخت زیادی در طبیعت وجود دارد. روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید از آنها برای تشخیص آن استفاده کنید.
یکی از راه‌های ساده تر، ضربه زدن با کفش به سطح مشکوک به حاوی ساروج است. اگر جرقه‌ها ظاهر شد، احتمالاً آن حاضر است.
ریختن ترکیبی از آب و بنزین روی سطح مشکوک نیز یک راه دیگر است. اگر سطح سیاه شد، احتمالاً آن حاضر است.
یکی دیگر از راه‌ها، غوطه‌ور کردن تکه‌ای از سطح مشکوک در آب جوش است. اگر چربی بر روی سطح آب جمع شد، احتمالاً ساروج وجود دارد.
استفاده از جوهر نمک نیز یک راه تشخیصی دیگر است. تکه‌ای از محل را جدا کنید و در جوهر نمک بریزید. اگر بعد از ده دقیقه شروع به جوشیدن کند و پودر شود، احتمالاً ساروج وجود دارد.
شکستن قسمتی از سطح نیز یک راه است که می‌توانید الیاف مختلفی همچون موی، کاه، علف و غیره را در داخل آن مشاهده کنید. همچنین، تفاوت رنگ با محیط اطراف نیز می‌تواند یکی از راه‌های تشخیص اولیه باشد، زیرا ساروج سخت دارای رنگ سفید شیری، نوع نیمه سخت دارای رنگ خاکستری و نوع بسیار سخت دارای رنگ تیره است.
